Alan Adı - Domain - Nedir ?
Girdiğimiz her web sitesinin sahip olduğu http veya güvenlikli haliyle https ile başlayan ve ".org" ".com ve ".net" gibi ifadelerle biten bir ismi vardır. Bir web sitesine erişmek için Chrome, Mozilla, Opera gibi tarayıcılarımıza yazdığımız isimdir. Bu sisteme "domain (alan adı)" denilir. Örneğin Abaküs Yazılım için kullanılan https://www.abakusyazilim.com.tr/ bir domaindir.
Yayınlanan her sitenin benzersiz, IP (Internet Protocol) adresi denilen bir numerik bir ismi vardır ve bu isimler 0 ila 225 arasında değişen ve aralarında noktalarla kombine edilen, web sitesinin kaynağı olan bilgisayarı tanıtan bir sistemdir ve eşi yoktur. Fakat gün içinde onlarca web sitesine girdiğimizi düşünürsek her bir siteyi kullanmak için onların IP adreslerini ezberlemek imkansızdır. Bu rehberinizdeki kişilerin telefon numaralarını ezberlemeye benzer. Domain, insanların web sitelerinin özgün isimlendirmeler aracılığıyla kolayca bulmalarını sağlar. Tarayıcılar ise bu adı IP ye dönüştürüp sizi kaynağına yani web sitesine yönlendirir.
Domainin farklı işlevsel durumları için çeşitli şekillerde kullanımları vardır:
a) "TLD" yani üst düzey domainler,
b) "SLD" yani ikinci düzey domainler ve
c) Üçüncü düzey domainler.
TLD (Top Level Domain), yukarıda belirtildiği gibi .com .net gibi, sağında yer alan ifadelerdir. Genel TLD, popüleritesi de yüksek olan .com, .org, .net gibi tescile açık domainlerdir. Sponsorlu TLD, özel kuruluşlarca desteklenen üst düzey domainlerdir. Ülke kodu Üst düzey domainler ise konum belirten üst düzey domainler olarak geçer ".tr" veya ".uk" gibi düşünebilirsiniz.
İkinci düzey domainler ise üst düzey domainlerden önce gelen marka ismi gibi özel ismin kullanıldığı alanlardır. Bu şekilde "abakusyazilim.com.tr" için bunu söyleyebiliriz.
Üçüncü düzey domainler ise blog siteleri gibi, özerk bir alanda çalışma yapmayı gerektiren yerlerde, domainin sol tarafında bulunan ifadedir. Örneğin; blogspot gibi bir site içerisinden oluşturduğunuz blogda domain adresiniz "abakusyazilim.blogspot.com..." gibi görünecektir. Buna subdomain de denir.
Ağda bulunan sayısız web sitesi vardır. Kendinize özel bir isim kiralayabilmeniz için domain sağlayıcılar mevcuttur. En az 1 yıl ila 10 yıl aralığında bir domaini kiralayabilirsiniz. Hosting hizmeti veren sağlayıcılar da size domain hizmeti verebilirler. Abaküs Yazılım size hosting hizmeti sağlamaktadır. Web sitenizi adlandırmanız için bir domain kiralamanız ve aynı zamanda aldığınız hosting hizmetine (buna link eklenip hosting sayfasına yönlendirilebilir) yönlendirerek bunu yayınlamanız gerekir.
Bir domain edinmek istiyorsanız, ilk yapmanız gereken şey domain sorgulama işlemidir. Domain sorgulama, istediğiniz alan adının başkası tarafından alınıp alınmadığını kontrol etmenizi sağlar. Bu süreç, bir domain kayıt firmasının web sitesine gidip arama çubuğuna istediğiniz ismi yazarak başlar. Bunun için kullanabileceğiniz araçlardan biri Canva’nın domain sorgulama aracı olabilir. Domain sorgulama sırasında, eğer seçtiğiniz isim alınmışsa, .com yerine .co veya .shop gibi farklı uzantıları deneyebilirsiniz. Müsait bir isim bulduğunuzda, domain sorgulama sonucuna göre satın alma işlemini tamamlayarak alan adınızı yıllık bir ücret karşılığında kiralayabilirsiniz. Domain sorgulama adımını dikkatli bir şekilde yapmak, markanıza en uygun ismi bulmanızda kritik bir rol oynar.
Domainler, kullanım amaçlarına göre farklı kategorilere ayrılır. Örneğin, genel TLD’ler (.com, .org, .net) dünya çapında herkes tarafından kullanılabilir ve genellikle ticari, organizasyonel veya ağ odaklı siteler için tercih edilir. Ülke kodu TLD’ler (.tr, .de, .fr) ise belirli bir coğrafi bölgeyi hedefleyen web siteleri için idealdir. Yerel bir işletme işletiyorsanız, .tr uzantılı bir domain alarak hedef kitlenize daha yakın bir imaj çizebilirsiniz. Sponsorlu TLD’ler ise .edu (eğitim) veya .gov (hükümet) gibi özel amaçlar için ayrılmıştır ve genellikle belirli kriterleri karşılayan kurumlar tarafından kullanılabilir.
Subdomainler ise ana domainin bir uzantısı olarak çalışır ve ek maliyet gerektirmez. Örneğin, bir e-ticaret siteniz varsa "shop.abakusyazilim.com.tr" gibi bir subdomain oluşturabilir ve bu alanı mağazanız için kullanabilirsiniz. Subdomainler, içerik yönetimini kolaylaştırır ve farklı hizmetleri ayırmak için pratik bir çözümdür.
Domain seçimi, rastgele bir karar olmaktan çok stratejik bir süreçtir. İlk olarak, domainin markanızı yansıtması ve hedef kitleniz tarafından kolayca hatırlanması gerekir. Kısa, basit ve yazımı kolay isimler her zaman daha avantajlıdır. Ayrıca, domain içinde sektörel anahtar kelimeler kullanmak SEO performansınızı artırabilir. Örneğin, bir yazılım firmasıysanız "yazilim" kelimesini domaininize eklemek mantıklı olabilir. Bunun yanı sıra, domain sorgulama yaparak seçtiğiniz ismin başka bir marka tarafından kullanılmadığından emin olmalısınız. Telif hakkı sorunlarından kaçınmak için bu adım oldukça önemlidir.
Domain ve hosting, bir web sitesinin çalışması için gereken iki temel unsurdur, ancak farklı işlevlere sahiptir. Domain, sitenizin internetteki adresidir; hosting ise sitenizin dosyalarının saklandığı sunucudur. Bir domain aldığınızda, bunu bir hosting hizmetine bağlamanız gerekir ki siteniz ziyaretçilere açılabilsin. Domain sorgulama yaparak bir isim seçtikten sonra, hosting paketi satın alarak sitenizi yayına hazır hale getirebilirsiniz. Bu iki kavramı bir ev metaforuyla açıklarsak: Domain evin adresi, hosting ise evin kendisidir.
Domain ticareti, alan adlarını satın alıp daha yüksek bir fiyata satma işlemidir. Bazı kişiler veya şirketler, popüler olabilecek isimleri önceden alarak gelecekte değerleneceğini tahmin ettikleri domainleri bir yatırım olarak görür. Örneğin, "yazilim.com" gibi kısa ve jenerik bir domain, yüksek talep görebilir ve binlerce liraya satılabilir.